Çukurova Bölgesinde Sert Çekirdekli Meyve Yetiştiriciliğinde Küresel İklim Değişikliğinin Etkileri

Üniversitemiz öğretim üye, öğrenci ve idari personeline açıktır. Katılımcılara katılım belgesi verilecektir. Katılım için kayıt olmak gereklidir. Kayıt için aşağıdaki linke tıklayıp Üniversitemiz Teams hesabınızla oturum açınız. Kaydolduktan sonra seminer gün ve saatinde aynı linke tıklayarak Teams üzerinden toplantıya katılabilirsiniz:

https://events.teams.microsoft.com/event/ceb81d6c-e868-4dfc-93fc-42954486d33d@2e5ef873-cd9e-46cc-8b8a-b7e460c7d578

Kayıt ve katılım işlemleri hakkında detaylı bilgi almak için "Kayıt ve Katılım Sunusunu" inceleyebilirsiniz.

 

Özet:

İklim değişiklikleri başta tarla ve bahçe bitkileri olmak üzere tarım sektörünü olumsuz etkilemektedir. Türkiye yedi farklı coğrafi ve iklimsel bölgeye sahiptir ve özellikle Akdeniz ve Orta Anadolu bölgeleri iklim değişikliğinden etkilenmektedir. Sıcaklıklar artmakta, yağışlar ve tarımsal üretim azalarak, deniz seviyesi yükselmektedir. Meyve ağaçları çok yıllık bitkilerdir ve bu değişimlerden en çok etkilenenlerdir.

Çukurova bölgesi gibi subtropik iklim koşullarında yetersiz soğuklama sorunlarının yanı sıra ilkbahar ve yaz aylarında günlük sıcaklıkların 35-45°C'ye kadar çıkması çift meyve oluşumunu artırmakta, meyve verimini ve kalitesini düşürmektedir (Küden, 2004). Çift meyve oluşumu sonucunda sert çekirdekli meyvelerde anormal şekilli ikiz meyveler meydana gelmektedir. Çift meyve oluşumu şeftali, erik, kiraz ve kayısı gibi meyvelerde birçok sıcak bölgede bir sorundur (Kudela ve Krejzar, 2005). Çift meyve oluşumu su stresi ile meydana gelir ve farklılaşma döneminde yüksek sıcaklıklar ile artar. Bu faktörler çoklu meyve oluşumunu arttırır (Johnson ve ark., 1992). Bu kritik dönem özellikle Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında ortaya çıkmaktadır (Naor, 2006; İmrak, 2010; İmrak ve ark., 2014; Küden ve ark., 2013).

Küden ve ark. (2012) iklim değişikliği nedeniyle sıcaklıkların arttığını, mevsimlerin geciktiğini, beklenmeyen kuraklık ve sellerin ortaya çıktığını belirtmişlerdir.

 

 

Prof. Dr. Ayzin B. KÜDEN

Prof. Dr. Ayzin B. Küden, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nde 1983 yılından itibaren öğretim görevlisi ve öğretim üyesi olarak görev yapmış, aynı fakültede 1997-1999 yılları arasında Dekan Yardımcılığı, 2005-2012 yılları arasında ise Dekanlık görevlerini yürütmüştür. 2008 yılında Tarım, Orman ve Su Ürünleri Dekanlar Konseyinin ataması ile Ziraat Fakülteleri Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği'nin (ZİDEK) kuruluşunda Kurucu Başkan olarak görev almış olup, halen Başkan Yardımcılığı görevini yürütmektedir. 2011 yılında TYYÇ Tarım, Orman, Hayvancılık ve Su Ürünleri Çalışma Grubu başkanlığı görevini yürütmüştür.

Prof. Dr. Ayzin B. Küden’in bilimsel çalışmaları; Meyvecilikte genetik kaynakların korunması, fizyolojik araştırmalar, sert çekirdekli meyve ıslahı, badem, kayısı ve incir seleksiyonu ve yetiştiriciliği, ıslahta moleküler markörlerin kullanımı, ılıman iklim meyvelerinde dinlenme fizyolojisi ve iklim değişikliğinin meyvecilik üzerine etkileri. Bu konularda birçok ülkede kısa ve uzun süreli ziyaretler ve eğitim çalışmaları yapmıştır. 1996 yılından bu yana "Uluslararası Bahçe Bitkileri Derneği"nde (ISHS) "Tropik ve Subtropiklerde Ilıman İklim Meyveleri" (TFTS) Çalışma Grubu’nun başkanlığını yürütmektedir. Ayrıca, 2018 yılından itibaren ISHS'nin üç ülke temsilcisinden biri olarak görev yapmaktadır. Ülkemiz meyveciliği için TÜBİTAK, DPT ve GAP projelerinde yürütücü ve araştırmacı olarak görev almış, ayrıca, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti meyveciliğinin geliştirilmesinde birçok projede yürütücülük yapmış ve KKTC Tarım Mastır Planı’nın hazırlanmasına katkı koymuştur.

 

Ulusal ve uluslararası kitaplarda editörlük ve bölüm yazarlığı, dergilerde hakemlik yapmış, bilimsel toplantılarda bilim kurullarında görev almıştır. Altı uluslararası sempozyum, çeşitli çalıştaylar ve ulusal toplantıların yanı sıra bir Uluslararası (30. ISHS) ve iki Ulusal Kongre (2. TSHS ve Ulusal Tarım Kurultayı) organizasyonunda yer almıştır. Prof. Dr. Ayzin B. KÜDEN 200’den fazla araştırma makalesi yayınlamış ve 20 Temmuz 2021 tarihinde emekli olmuştur. Halen bahçe bitkileri araştırmalarında aktif olarak çalışmakta ve TÜBİTAK tarafından desteklenen iki Avrupa Birliği Prima projesinde Yürütücü olarak görevine devam etmektedir.  Prof. Dr. Ayzin B. Küden evli ve iki çocuk annesidir.